ប្រវត្តិនៃការបង្កើតបណ្ឌិត្យសភានគរបាលកម្ពុជា

ក្រោយពីការបង្កើតនគរបាលជាតិជាផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ១៩៤៥ សាលាបណ្តុះបណ្តាលកងកម្លាំងនគរបាលជាតិ ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយមានផ្លាស់ប្តូរឈ្មោះជាបន្តបន្ទាប់ ដូចខាងក្រោម៖

១- ដំណាក់កាលទី១ (ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៤៥-១៩៧០)

១.១- សាលាវិជ្ជាជីវៈនគរបាលជាតិ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៤៧

១.២- សាលាហ្វឹកហ្វឺនអ្នកត្រួតត្រា ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៥២

១.៣- សាលាជាតិតម្រួត ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៥៤

១.៤- រាជបណ្ឌិត្យសភាតម្រួត ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៥៩

១.៥- រាជវិទ្យាគារតម្រួត ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៦០

២- ដំណាក់កាលទី២ (សាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឆ្នាំ១៩៧០-១៩៧៥)

រដ្ឋាភិបាលនៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ បានរៀបចំនាយកដ្ឋានទទួលបន្ទុកសាលារៀនជាតិខាងនគរបាលរួមមាន៖

២.១- សាលារៀនជាតិនគរបាល(ឆ្នាំ១៩៧០)

-សាលាអប់រំនៃស្នងការនគរបាល

-សាលាអប់រំនៃអធិការនគរបាល

-សាលាអប់រំភ្នាក់ងារក្រុមព្រះនគរបាលជាតិ និងក្រុមព្រះនគរបាលក្រុង

២.២- មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាហ្វឹកហ្វឺនអប់រំបុគ្គលិក ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣

៣. ដំណាក់កាលទី៣ (សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា-រដ្ឋកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៧៩-១៩៩៣)

ក្រោយពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានដួលរលំ ស្ថាប័ននគរបាលក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ មានឈ្មោះថា «នគរបាលប្រជាជន» ដឹកនាំដោយសមមិត្ត ជា ស៊ីម។ ក្នុងដំណាក់កាលនោះ មានការបង្កើតឡើងនូវសាលាហ្វឹកហ្វឺនកងកម្លាំងនគរបាលប្រជាជនជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបែងចែកជាពីរដំណាក់កាល៖

៣.១- ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ ១៩៨៩

-សាលានគរបាលប្រជាជនមជ្ឈិម១ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ នៅបុរីកីឡា ក្រុងភ្នំពេញ

-សាលានគរបាលប្រជាជន២ រស្មីយុត្តិធម៌ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨ នៅស្រុកត្បូងឃ្មុំ ខេត្តកំពង់ចាម

-សាលានគរបាលប្រជាជន៣ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៨៨ នៅស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល

៣.២- ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៩ ដល់ ១៩៩៣

ដោយសារសភាពការណ៍នយោបាយសង្គម មានការវិវត្តយ៉ាងឆាប់រហ័ស នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៩ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានកែសម្រួលរចនាសម្ព័ន្ធថ្មីនិងបានកែសម្រួលរចនាសម្ព័ន្ធសាលានគរបាលប្រជាជនមជ្ឈិម១ ទៅជាថ្នាក់នាយកដ្ឋាន ដែលមានឈ្មោះថា «នាយកដ្ឋានបណ្តុះបណ្តាលនិងវិក្រឹតការ» ក្នុងនោះ មានសាលានគរបាលប្រជាជនចំនួន៥ជាចំណុះដូចខាងក្រោម៖

១- សាលានគរបាលប្រជាជន១ (បុរីកីឡា ក្រុងភ្នំពេញ ក្រោយមកផ្ទេរទីតាំងទៅនៅតំបន់កប់ស្រូវ)

២- សាលានគរបាលប្រជាជន២ រស្មីយុត្តិធម៌ (ស្រុកត្បូងឃ្មុំ ខេត្តកំពង់ចាម)

៣- សាលានគរបាលប្រជាជន៣ (ស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល)

៤- សាលានគរបាលប្រជាជន៤ (ស្រុកកំពង់ត្របែក ខេត្តព្រៃវែង)

៥- សាលានគរបាលជាតិទួលគោក ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩១(ខណ្ឌទួលគោក ក្រុងភ្នំពេញ)។

៤- ដំណាក់កាលទី៤ (ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់បច្ចុប្បន្ន)

ក្នុងដំណាក់កាលនេះ ការវិវត្តិប្រែប្រួលរចនាសម្ព័ន្ធនៃសាលានគរបាលជាតិ ត្រូវបានបែងចែកជា២ដំណាក់កាល៖

៤.១- ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣-២០០២

នាយកដ្ឋានបណ្តុះបណ្តាលនិងវិក្រឹតការ មានសាលានគរបាលជាតិនិងសាលានគរបាលជាតិភូមិភាគចំណុះដូចខាងក្រោម៖

-សាលានគរបាលជាតិទួលគោក (ឆ្នាំ១៩៩១)

-សាលានគរបាលជាតិដីឥដ្ឋ (ឆ្នាំ១៩៩៦)

-សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ(ឆ្នាំ២០០១)មានចំនួន៥៖

១- សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ១ (ខេត្តតាកែវ)

២- សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ២ (ខេត្តកំពង់ចាម)

៣- សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ៣ (ខេត្តកំពង់ស្ពឺ)

៤- សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ៤ (ខេត្តបាត់ដំបង)

៥- សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ៥ (ខេត្តស្ទឹងត្រែង)

៤.២.ចាប់ពីឆ្នាំ២០០២ ដល់បច្ចុប្បន្ន

ដំណាក់កាលនេះ សាលាបណ្តុះបណ្តាលកងកម្លាំងនគរបាលជាតិមានការវិវត្តយ៉ាងខ្លាំង ដោយបានធ្វើការកែសម្រួលរចនាសម្ព័ន្ធដូចខាងក្រោម៖

១- សាលាភូមិន្ទនគរបាល ត្រូវបានប្រែក្លាយពីសាលានគរបាលជាតិដីឥដ្ឋ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០២ ដែលមានអង្គភាពចំណុះចំនួន៣ គឺ៖

-មន្ទីរចាត់ការ

-មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលដំបូង

-មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលបន្ត

២- បណ្ឌិត្យសភានគរបាលកម្ពុជា ត្រូវបានប្រែក្លាយពីសាលាភូមិន្ទនគរបាល នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៧ មាន ទីតាំងស្ថិតនៅភូមិស្ដៅកន្លែង ឃុំដីឥដ្ឋ ស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្ដាល ដែលមានផ្ទៃដីទំហំ១៣៤ ៩២២ ម៉ែត្រការ៉េ (ជាង១៣ហិកតា)។ បណ្ឌិត្យសភានគរបាលកម្ពុជា មានអង្គភាពចំណុះចំនួន១១និងសាលានគរបាលជាតិភូមិភាគចំនួន៦ ដូចខាងក្រោម៖

២.១- អង្គភាពចំណុះ

-មន្ទីរចាត់ការ

-វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រនគរបាល

-វិទ្យាស្ថានក្រោយបរិញ្ញាបត្រ

-វិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈនគរបាល

-វិទ្យាស្ថានគ្រប់គ្រងនិងបញ្ជាដឹកនាំ

-វិទ្យាស្ថានព័ត៌មានវិទ្យានិងភាសាបរទេស

-នាយកដ្ឋានបណ្តុះបណ្តាល

-មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈមន្ត្រីពន្ធនាគារ

-សាលាមធ្យមវិជ្ជាជីវៈនគរបាល

-សាលាមធ្យមបច្ចេកទេស

-ដេប៉ាតឺម៉ង់ធានាគុណភាពអប់រំផ្ទែក្នុង។

២.២- សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ (ចំណុះនាយកដ្ឋានបណ្តុះបណ្តាល)

– សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ១ (ខេត្តស្ទឹងត្រែង)

– សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ២ (ខេត្តកំពង់ចាម)

– សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ៣ (ខេត្តកំពង់ស្ពឺ)

– សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ៤ (ខេត្តសៀមរាប)

– សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ៥ (ខេត្តបាត់ដំបង)

– សាលានគរបាលជាតិភូមិភាគ៦ (ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង)៕